Democratie in kinderschoenen. Twee referenda over de eerste Nederlandse grondwet, 1797-1798

Hardcover, grote in-8, 512 pp., illustraties, bibliografische noten, bibliografie, index/register.

Van de backcover:
Ruim tweehonderd jaar geleden vond in Nederland een ongekend democratisch experiment plaats: in twee referenda stemden Nederlandse burgers voor een grondwet, waarmee een democratische en vrije eenheidsstaat een feit werd. Over deze twee referenda is weinig bekend. Gefascineerd door deze bijzondere periode deed Jos de Jong uitgebreid onderzoek in archieven om de referenda in kaart te brengen. Hoe democratisch waren deze stemmingen? Wie hadden stemrecht? Hoe organiseer je een landelijk referendum als je dat voor de eerste keer doet? Hoe werden burgers geïnformeerd over ontwerpen van een grondwet, in een land zonder verharde wegen, openbaar vervoer met trekschuiten en koetsen, waar publicaties ambachtelijk moesten worden gedrukt? En kunnen de verzamelde uitslagen worden geïnterpreteerd en een plaats krijgen in de geschiedenis van Nederland? 'Democratie in kinderschoenen' geeft antwoord op al deze vragen en laat zien welke blijvende invloed de eerste twee referenda hadden op de Nederlandse politiek en samenleving.

Jos de Jong is archivaris en studeerde politieke wetenschappen in Leiden. Hij promoveerde in 2018 aan de univ. van Leiden op zijn onderzoek naar de twee eerste Nederlandse referenda.

Noot LT: bijzonder vlot geschreven. De Jong maakt duidelijk hoe groot het verschil was tussen de stemmingen op het einde van de 18de eeuw en de aanpak van Willem I in het begin van de 19de eeuw. De eeuw van de restauratie was ook die van het censuskiesrecht, een systeem dat grootgrondbezitters baas maakte van de natie. Deze studie bewijst nog maar eens dat een democratie nooit verworven is, maar steeds moet worden veroverd. Dat een particratie geen democratie is, weze bij dezer beandrukt.